18 Febrúar 2022 11:52
- Ríkislögreglustjóri mun framvegis birta skýrslur ársfjórðungslega um kynbundið ofbeldi á landsvísu, kynferðisbrot og heimilisofbeldi, þ.m.t. manndráp og manndrápstilraunir.
- 37% fleiri nauðganir voru tilkynntar á árinu 2021 en árinu 2020.
- Aukning er í tilkynningum um kynferðisbrot gegn börnum, um kynferðislega áreitni og brot gegn kynferðislegri friðhelgi
Ný skýrsla ríkislögreglustjóra um kynferðisbrot hefur verið birt á vefsvæði lögreglunnar og mun uppfærð tölfræði um kynferðisbrot verða birtar þar ársfjórðungslega. Í skýrslunni má finna tölfræði frá árinu 2010 til ársins 2021.
Lögreglunni bárust tilkynningar um 220 nauðganir á árinu 2021 sem samsvarar 37% fjölgun frá árinu áður. Nær línulegur vöxtur hefur verið í tilkynntum nauðgunum frá árinu 2010 þegar þær voru 98. Að meðaltali er nú tilkynnt um 18 nauðganir á mánuði. Heildarfjöldi tilkynntra kynferðisbrota var 672 í fyrra, sem er aukning um 14%, miðað við meðaltal síðustu þriggja ára.
Þá fjölgaði tilkynntum kynferðisbrotum gegn börnum, en lögreglunni bárust 142 tilkynningar um slík brot, sem er fjölgun um 29% miðað við meðaltalið þrjú árin á undan. Tilkynningum vegna barnaníðs í formi vörslu mynda og myndskeiða fjölgaði einnig.
Sömu sögu er að segja um tilkynningar um kynferðislega áreitni og brot gegn kynferðislegri friðhelgi. Alls voru 104 slík brot tilkynnt árið 2021, en meðaltalið síðustu þrjú árin á undan var 57 tilkynningar.
Leiða má líkur að því að vitundarvakning og samfélagsleg umræða um kynbundið ofbeldi hafi orðið til þess að fleiri brot eru tilkynnt til lögreglu og fjölgun tilkynninga megi því að einhverju leiti rekja til þess. Þá getur jafnframt verið að samkomutakmarkanir hafi haft áhrif á brot og tilkynningar síðastliðin tvö ár.
61% kynferðisbrota tengt börnum
Karlar eru í miklum meirihluta þeirra sem eru grunaðir um kynferðisbrot og þá eru langflestir brotaþolar kvenkyns. Á síðasta ári voru 420 einstaklingar grunaðir um kynferðisbrot og af þeim voru 94% karlar. Meðalaldur grunaðra karla er 35 ár og grunaðra kvenna er 30 ár. Þegar kemur að brotaþolum voru þeir í 84% tilvika kvenkyns en tilkynntum brotum gegn körlum hefur þó farið fjölgandi frá árinu 2017.
Þegar kemur að nauðgunarbrotum hækkar hlutfall karlkyns grunaðra í 99%. Voru brotaþolar í 93% tilvika konur.
Hlutfall barna í tilkynntum kynferðisbrotum árið 2021 hefur ekki verið hærra frá árinu 2017 eða 61%. Þetta hlutfall hækkar í 70% þegar horft er til kynferðislegrar áreitni, brota gegn kynferðislegri friðhelgi og blygðunarsemisbrota. Tæpur þriðjungur nauðgana beinist að börnum.
Upplýsingar um kynbundið ofbeldi verða birtar ársfjórðungslega
Í þremur af hverjum fjórum málum, sem nú má finna í málaskrá lögreglunnar, er skráning brotanna með þeim hætti að auðvelt er að taka saman upplýsingar um fjölda brotaþola, kyn og aldur. Bæta á skráninguna, þannig að frá og með þessu ári verði mögulegt að taka saman sundurgreindar upplýsingar um alla þolendur í málum sem tilkynnt eru til lögreglu. Ríkislögreglustjóri hyggst framvegis birta ársfjórðungslega tölfræðiupplýsingar um kynbundið ofbeldi, kynferðisbrot og heimilisofbeldi, þ.m.t. manndráp og manndrápstilraunir.
Leitast verður við að veita upplýsingar um tíðni og þróun atvika, en einnig um sakborninga og brotaþola í þessum málum.
Upplýsingarnar verða aðgengilegar á https://www.logreglan.is/utgafa/stadfestar-tolur/kynbundid-ofbeldi/
Þessi nýja upplýsingagjöf er í samræmi við áherslur dómsmálaráðherra um aukna vitundarvakningu um kynferðisbrot og kynbundið ofbeldi.
Nánari upplýsingar veitir,
Gunnar H. Garðarsson, samskiptastjóri ríkislögreglustjóra
gunnarhg@logreglan.is / S: 8451665